Voor dummies

Johann Wolfgang von Goethe (Frankfurt 1749, Weimar 1832) was in de eerste plaats schrijver en dichter. Goethe schreef wereldberoemde boeken zoals 'Het lijden van de jonge Werther' en de 'Faust'. In 1775 verhuist Goethe op verzoek van hertog Carl August naar Weimar, een plaats in voormalig Oost-Duitsland. In Weimar bekleed hij vele functies zoals minister en projectleider en heeft hij jaren de leiding over de schouwburg.
Tijdens zijn leven was Goethe al een idool. Het verschijnen van zijn 'Werther' valt te vergelijken met bijvoorbeeld het uitkomen van cd's van grote popidolen nu. Het boek leidde er onder andere toe dat vele duizenden fans dezelfde opvallende kleding gingen dragen als Werther, de hoofdpersoon uit de roman. Ook volgen velen na het lezen van het boek hetzelfde lot als Werther en plegen zelfmoord. Het aantal illegaal gedrukte kopieën dat in die tijd verscheen is talloos.
De grootste impact op Goethes leven is zeer vermoedelijk zijn Italiaanse reis geweest. In Italië staat hij voor het eerst oog in oog met de klassieke bouwstijlen, het Italiaanse leven en de klassieke kunst in zijn oorspronkelijke vorm. Na terugkomst in het koude Weimar gaat er bijna geen dag voorbij zonder heimwee naar Italië. Na zijn reis lijkt elk werk een stukje Italië te bevatten, niet in de laatste plaats door de warmte in zijn poëzie.
Naast psychologische romans, reisverslagen en theaterstukken en poëzie heeft Goethe ook veel wetenschappelijk werk gepubliceerd van kleurenleer tot meteorologie. Zijn interesses zijn vrijwel onbegrensd: geologie, botanie, evolutieleer (nog voor Darwin dus), architectuur, mijnbouw, kunst, cultuur, wegenbouw, Italië, natuurkunde, de klassieken, wiskunde, literatuur, vrouwen (over Goethe en vrouwen zal ik nog veel moeten schrijven), het is teveel om op te noemen. Door zijn interesses en publicaties kom je zijn naam tegen bij de meest uiteenlopende onderwerpen.
Wat Goethe als historisch figuur zo uniek maakt is dat er, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een groot schrijver als Shakespeare, zo ontzettend veel over hem bekend is. Naast zijn eigen nauwkeurige dagboeken is er tijdens zijn leven al veel over hem geschreven en bewaard gebleven. Voor velen was de ontmoeting met Goethe een hoogtepunt en zijn of haar leven (te vergelijken met een Stones fan die Mick Jagger ontmoet.) Daarnaast is de tijd waarin hij leefde een zeer woelige: koningshuizen vallen, de grenzen van Europa worden overtreden door Napoleon, de wetenschap maakt immense sprongen van stoommachines tot luchtballonnen, de eerste industrialisatie vindt plaats, kortom de kaarten voor een nieuw Europa worden gelegd in deze periode.
Er is tot in het belachelijke aan toe over Goethe gepubliceerd: droeg de man een bril, een kunstgebit, wat vond hij van roken, wat at hij graag, etc, etc...allemaal even serieuze Goethe-studies. Het aantal boeken en publicaties over Goethe bedraagt vele duizenden kilometers . Het is soms haast ondoenlijk wijs te worden uit alle literatuur die er over hem geschreven is.

Maar buiten dit alles: Goethes interesses en zijn gedreven enthousiasme voor alles wat mooi is op aarde maken de man echt uniek en zijn werk is nog steeds een overweldigende onuitputtelijke inspiratiebron.