Bier

Koffie en wijn maar hoe zit het met Goethe en bier drinken? Goethe dronk graag maar bier dronk hij voornamelijk in zijn jonge jaren. Vooral in zijn studententijd in Leipzig hief hij volgaarne de pul in Auerbachs Keller.
In Goethes werken komt bier niet veel ter sprake. Prachtig voorbeeld waar bier wel in voorkomt is in een vers (vs 830) uit de Faust:

"Een koppig bier, een pittige tabak,
Een opgemaakte meid, dat zet me op mijn gemak..."
 
In Goethes verdichting en waarheid schrijft Goethe dat het zware Merseburger bier zijn brein verduisterde en hem ziek maakte. Of dat het het bier was of liefdesverdriet waar hij ziek van werd (Goethe werd hopeloos verliefd op Kätchen Schönkopf, de dochter van een herbergier, over Goethe en vrouwen zal ik nog veel moeten schrijven), na zijn studententijd drinkt Goethe nauwelijks meer bier. 
Het neemt niet weg dat Duitsers Goethe graag als bierdrinker zien zoals te zien is aan de bierpul die ik in Ilmenau kocht waar Goethe op siert inclusief het gedicht Ein Gleiches .

Hoe zag Goethe eruit? (7) Als paardenredder

Wellicht is de meest idiote tekening die van Goethe tijdens zijn leven (na zijn dood zijn er duizenden gemaakt die Goethe laten zien van Olympische god tot stripfiguur) gemaakt is ook van Tischbein. De aquarel laat Goethe in Italië zien die druk doende is een paard te redden dat in het water beland is. De Italianen om hem heen slaan hun blik naar de hemel en jammeren alleen om het paard zonder ook maar iets te doen, terwijl Goethe met man en macht aan de teugels trekt om het dier te redden. In het bootje wordt druk gebeden. Op de achtergrond lijkt zelfs het witte paard mee te bidden. Helaas is het onbekend waarom Tischbein deze aquarel rond 1786/1787 maakte. Het aardige is dat Goethe dezelfde vreemde kleren draagt als hij aan heeft op Tischbeins beroemde schilderij "Goethe in der Campagna" dat hij in dezelfde periode schilderde: de maffe hoed en dat gelige stuk gordijn.

Hoe zag Goethe er uit (6) Nog twee maskers

Maar hoe zit het met de twee resterende maskers van Goethe? Heeft Goethe twee keer muisstil gelegen om een afgietsel van zijn gezicht te maken? Ook hier is ruim anderhalve eeuw meters over geschreven. Het betreft een masker dat in 1816 door de beeldhouwer Schadow gemaakt zou zijn en een masker dat in oktober 1807 door beeldhouwer Weisser uit Weimar verwaardigd is.
Schadow laat zich in zijn dagboeken overtuigend uit over het masker dat hij maakte.
Pas in 2008 is er eindelijk uitsluitsel. De Duitse kranten berichtten: Der Streit ist vorbei! Het masker dat Weisser  maakte is de enige echte. Physiognomie-expert professor Michael Hertl onderzocht de maskers met behulp van een CT-scan en een speciaal computerprogramma dat eigenlijk dient voor het opsporen van tumoren.
Het masker van Schadow blijkt een kopie te zijn van die van Weisser. De buste die Weisser maakte en zijn masker geven het beste beeld hoe de dan 58 jarige Goethe eruit zag.
Opmerkelijk vond professor Hertl dat, naast zijn hoge voorhoofd, Goethe net als vele andere mensen een licht asymmetrisch hoofd had: zijn linker oogkas was iets groter dan zijn rechter. 
En met het echte masker is nog iets opgelost: had Goethe nu een gaaf gezicht of niet? Het masker laat duidelijk een pokdalige huid zien...

Hoe zag Goethe eruit? (5) Zijn dodenmasker

Een ander opmerkelijk verhaal over het uiterlijk van Goethe is die van de drie maskers.
Het bekendste masker is het dodenmasker van Goethe, een afdruk van zijn gezicht dat kort na Goethes overlijden gemaakt zou zijn. Het dodenmasker zou zijn opgestuurd naar Thomas Carlyle, een invloedrijke Schotse schrijver en satiricus met wie Goethe een brievenwisseling had.
Carlyle beschrijft in zijn brieven dat hij Goethes dodenmasker kreeg. Op basis van deze brieven is men in de hele Engelse literatuur over Goethe er anderhalve eeuw vanuit gegaan dat het om een dodenmasker zou gaan. Ook nu nog kan men in de literatuur en op internet overal het dodenmasker terugvinden. Het masker zou op duistere wijze verdwenen zijn en weer teruggevonden in de loop der eeuwen.
Of het echt een dodenmasker is? Dat is het niet. Het is een kopie van een masker dat begin 19e eeuw gemaakt is toen Goethe nog springlevend was. Maar het houdt de gemoederen al tijden bezig en nog steeds: nog in juni 2012 is er door de universiteit van Edinburgh een uitgebreid artikel verschenen waarin de resultaten beschreven worden van een diepgaand onderzoek naar het zogenaamde dodenmasker! Ook in dit artikel blijkt dat Carlyle het bij het verkeerde eind had. In de collectiecatalogus (http://images.is.ed.ac.uk/luna/servlet/detail/UoEgal~5~5~78291~105992:Goethe-Death-Mask,-Front) op de site van de universiteit van Edinbrugh is het masker te zien. Het masker wordt daar nog steeds 'Goehte Death mask' genoemd....